B12 vitamini nedir ve vücutta ne işe yarar?

Kobalamin olarak da bilinen bu B vitamini takım oyuncusudur. Sağlığımız üzerinde büyük etkisi olan metil grupları oluşturmak ve kullanmak için folat kullanan bir dizi enzimle çalışır.

Küçük bir kimyasal grup (üç hidrojenin bağlı olduğu bir karbon atomu) olmasına rağmen, tüm hücrelerimizin DNA'larını yapmak, hasar gören DNA'yı onarmak, protein üretimi ve düzenlemesinde yer alan DNA ile RNA'yı yapmak, düzenlemek, kolaylaştırmak ve yaklaşık 30 trilyon hücremizin tümünün büyümesi ve çoğalmasıiçin  metile ihtiyacı vardır. 

B12 Vitamini, vücudumuzda ne işe yarar?

B12'nin çalışmaları 5 ana başlıkta incelenebilir: 

DNA sentezi: vitamin hücre bölünmesini ve kan oluşumunu etkiler.  

Enerji metabolizması: B12, mitokondride enerji üretimi için hayati önem taşır. 

Lipid metabolizması: B12 vitamini, merkezi sinir sistemi ve beyindeki sinirlerin koruyucusu olan hücre zarı ve miyelin kılıflarının oluşturulması ve bakımı için önemlidir. 

Hormonların ve nörotransmiterlerin sentezi: vitamin, önemli nörotransmiterler üretmek için gereklidir ve bu nedenle ruh halini, ruh halini ve algıları etkiler. 

Detoksifikasyon: homosistein ve siyanür, B12'nin yanı sıra nitrik oksit ve peroksinitrit gibi radikallerle nötralize edilir. Vitamin, nitrozatif stres için önemli bir rakiptir.

 

B12 vitamini, bu önemli metabolik süreçler için gerekli olan temel, biyolojik bir yapı taşıdır. B12 vitamini olmadan vücutta zararlı etkileri olan bu hayati fonksiyonlar sürdürülemez.

 

B12 vitamini eksikliğinde neler olur?

 

B12 Vitamini Eksikliği B12 vitamini birçok temel metabolik süreçte yer aldığından, genel sağlığın korunmasında merkezi bir rol oynar. Bu nedenle B12 vitamini eksikliğinin ciddi sonuçları olabilir. Şimdi B12 vitamininin vücuttaki işlevlerine göre eksikliğinde meydana gelebilecek olan değişimlere bakalım:

 

DNA sentezi: Anemi, hasarlı mukozalar, kanser riski
Enerji metabolizması: Kronik yorgunluk, tembellik, düşük performans
Lipid metabolizması: Sinirlerde karıncalanma, uyuşma, kronik ağrı, felç, demans kaynaklı hasar
Hormonlar ve Nörotransmiterler: Depresyon, psikozlar, şizofreni
Detoksifikasyon: Kronik hastalıklar, immün yetmezlik

 

Bunlar, B12'nin sağlık üzerindeki muazzam ve çeşitli etkilerinin sadece birkaç örneğidir. Aslında, sayısız B12 vitamini eksikliği semptomu vardır; birçok açıdan bu vitaminin önemini tam olarak daha yeni yeni kavramaya başlıyoruz. 

 

b12-vitamin.com adresindeki yayından Türkçe'ye çevrilmiş ve adapte edilmiştir. 

Devamı

Çinko: Cilt ve tat - koku duygusuyla arasındaki ilişki nedir?

Cilt bakımı

Çinko sivilce, lezyonlar, ülserler ve yanıklar gibi cilt sorunlarıyla mücadelede yardımcı olur. Akne oluşumunda baskın rol oynayan vücuttaki testosteron miktarını düzenler ve kontrol eder. Buna ek olarak çinko, kolajen sentezinde de rol oynar. Bu, cilt altındaki yağ varlığını normalleştirmeye daha da yardımcı olur ve sağlıklı cildin korunmasını iyileştirir. Akne ile birlikte gelen açık yaralar, pratikte bakteriyel ve viral enfeksiyonlar için mıknatıslardır ve bu mineral beyaz kan hücresi sayısını uyarabilir ve her türlü enfeksiyon olasılığını azaltabilir.

Prostat sağlığı 

Çinko, sağlıklı bir prostat ile ilişkilidir. Eksikliği prostat bezinin büyümesine neden olabilir. Çalışmalar, sistemde bu mineralin normal seviyeleri bulunduğunda prostatta tümör büyümesinde bir azalma olduğunu göstermiştir.

Tat ve koku duygusu

Çinko, tat ve koku duyularını iyileştirmeyi içeren benzersiz faydalara sahiptir. Tat tomurcukları ve koku alma hücreleri çinkoya bağımlıdır ve bu belirli hücrelerin uygun şekilde gelişmesi ve büyümesi için gereklidir.

Alopesi: Alopesi hem çocuklarda hem de yetişkinlerde saç dökülmesine neden olur. Saç kökü iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olmak için çinko üzerinde çalışılmıştır.

Kemik kaybı

Yaşla birlikte kemiklerimiz zayıf ve kırılgan hale gelir. Çinko, kemik matrisini güçlü ve sert yapan bir tuz olan hidroksiapatitin bir bileşenidir. Kemik metabolizmasında rol oynar ve kemik kaybını ve osteoporozu önlemeye yardımcı olabilir.
Çinko toksititesi ve fazla tüketilmiş çinkonun yan etkileri

Önerilen veya tolere edilebilir sınırdan daha fazla çinko tüketmenin bazı akut yan etkileri olabilir. Fazla çinko tüketiminde görülebilecek olan bazı yan etkiler, mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, karın krampları, ishal ve baş ağrısıdır.

Pek çok insan ayrıca bakır eksikliği, kollarda ve bacaklarda güçsüzlük ve zayıf bir bağışıklık fonksiyonundan muzdarip olduğunu bildirdi. Şimdi bu başlıklardan bazılarına göz atalım.

Mide ağrıları

İnsanların mideleri esnek bir yapıda olsa da  bazen, midedeki bazı materyaller mideyi rahatsız edebilir. Midenin yaşadığı bu rahatsızlıklar da ağrıya, ishale ve diğer rahatsız edici belirtilere yol açabilir. Bu tür maddeleri tespit etmek ve bunlardan kaçınmak bizim için genellikle oldukça kolaydır, ancak bazen bilmeden tahriş edici bir madde tüketiriz.

Çinko, bazı insanların midesini tahriş edebilir. Güçlü çinko konsantrasyonlarının, sindirim sistemini aşındırdığı ve potansiyel olarak önemli hasara neden olduğu bilinmektedir. Ayrıca aşırı çinkonun bağırsak kanamasına neden olduğuna dair raporlar da vardır, bu nedenle dikkatli kullanmak akıllıca olacaktır.

Mide bulantısı ve kusma

Vücudumuzun istenmeyen toksinlerle ve vücuttaki diğer davetsiz misafirlerle baş etmenin çeşitli yöntemleri vardır. Bağışıklık sistemimiz davetsiz misafirle savaşmaya başlayacak, aynı zamanda onları temizlemek için daha doğrudan bir yöntemimiz var. Vücutta bir toksin olması durumunda, onu vücuttan atmaya çalışmak için kusmamız muhtemeldir.

Çok fazla çinko tüketmişseniz, vücut muhtemelen onu dışarı atmak isteyecektir. Bu, kusma anlamına gelir ve bir doz alındıktan sonra sadece 30 dakika içinde başlayabilir. Çinko kusmanıza neden oluyorsa, hemen almayı bırakmalısınız. Belirtiler devam ederse doktorunuzla da konuşmalısınız.

Devamı

Çinko: iltihaplanma ve cinsel sağlıkta ne gibi işlevleri ve faydaları var?

Yaşla ilgili hastalıklar

Çinko ve antioksidanlar sağlıklı yaşlanmaya yardımcı olur. AMD, yani,  yaşa bağlı makula dejenerasyonunun ve görme kaybının ilerlemesini geciktirmede önemli bir faktördür.

Hollanda'da yürütülen popülasyon tabanlı bir kohort çalışması, beta karoten, C ve E vitaminleri ve çinko ile yüksek doz takviyesinin AMD'nin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Çinko takviyesi, yaşlı insanların enfeksiyonlarla mücadelede yardımcı olabilecek sağlam bir bağışıklık sistemine sahip olmasına da yardımcı olabilir.

İltihaplanma

Enflamasyon, artrit ve ateroskleroz gibi birçok sağlık sorununun potansiyel bir nedenidir.

American Journal of Clinical Nutrition'da yayınlanan bir araştırma, çinkonun bu tür hastalıklar üzerinde koruyucu bir etkisi olabileceğini öne sürüyor. Bir antioksidan ve anti-enflamatuar bir ajan olarak işlev görür ve sizi sağlıklı tutmaya yardımcı olur.

Oksidasyon

Çinko, diğer güçlü yeteneklerinin yanı sıra antioksidan görevi de gören temel minerallerden biridir. Antioksidanlar, dokularımızın ve organlarımızın bozulmasına yol açan doğal bir süreç olan oksidasyondan vücudu korumaya yardımcı olur.

Oksidasyonu da hızlandırabilen bir dizi çevresel faktör vardır. Bunlar yaşam tarzı seçimleri, kirlilik ve sağlıksız yiyecekleri içerir. Oksidasyon kontrolden çıktığında kanser gibi hastalıkların gelişmesine yol açabilir. Antioksidanlar, oksidasyona bağlı hastalıkların ortaya çıkmasını önlemede çok faydalıdır.

Cinsel sağlık

Çinko, DNA'nın onarımı ve işleyişi için gereklidir. Hücrelerin hızlı büyümesi ve hamilelik süresince hücrenin temel bileşenlerinin oluşturulması için gereklidir. Hamilelik sırasında meydana gelen muazzam gelişme ve enzimatik aktivite, onu bebekler ve anneler için en önemli besinlerden biri yapar.

Kadınlarda çinko, embriyogenez ve gelişimde hayati önem taşır. Erkeklerde çinko spermatogeneze ve cinsel organların gelişimine yardımcı olurken, kadınlarda doğum ve emzirme aşamaları dahil tüm üreme aşamalarına yardımcı olur. Sperm söz konusu olduğunda, bu mineral çeşitli şekillerde önemli bir rol oynar. Her şeyden önce, sperm için gereksiz enerji harcamaması için bir tür yatıştırıcı görevi görür. Ayrıca spermin içindeki üreme DNA'sının parçalanmasını önler, böylece doğru bir bilgi aktarımı garanti edilir. Sperm dişi üreme sistemine girdiğinde, hızla dağılır ve onu tüpte yukarı iten ani bir enerji patlaması yaşar. Son olarak, spermin yumurtaya nüfuz etmesini sağlayan enzimlerin önemli bir parçasıdır.

Hormonal sağlık

Çinkonun en önemli işlevlerinden biri de hormonlarımızın sağlığını yönetmemize yardımcı olmaktır. Cinsel işlev bozukluğundan muzdarip insanlar, genellikle çinko takviyesi ile bir miktar fayda sağlayabilir çünkü hormonal sistemimizde dengeyi yeniden sağlamaya yardımcı olma açısından çok güçlüdür.

Bunun nedeni, çinkonun östrojen, progesteron ve testosteron dahil en önemli seks hormonlarımızın üretiminde yer almasıdır. Bu, çinkonun hem erkek hem de kadınların hormonal ve cinsel sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan ürünlere yaygın olarak dahil edilmesinin nedenlerinden biridir.

Beyin işlevleri, algı ve biliş

Çinko eksikliği, beyninizdeki serbest radikal aktivitesini artırdığı için nöronal hasara yol açabilir. Araştırmalar, çinko açısından zengin yiyecekler tüketmenin bu tür hasar riskinizi azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda alkole bağlı beyin fonksiyon bozukluğunu önlemede önemli bir rol oynar. Çinko, vücutla iletişim kuran nörotransmiterlerin düzgün çalışmasını sağlamak için B6 vitamini ile eşleşebilir. Bu, Progress in Brain Research [24] dergisinde yayınlanan bir çalışmada vurgulanmıştır. Ayrıca düşünce ve hafızayı kontrol eden hipokampusta yüksek konsantrasyonlarda bulunur.

Devamı

Çinko: Bağışıklık sistemi, büyüme ve vücut işlevleri ile ilgili bağlantıları neler?

Çinko'nun bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve büyüme ile ilgili faydalarından daha önce de bahsetmiştik. Şimdi çinkonun bu işlevlerle ilgili faydalarına daha yakından bakalım.

Bağışıklık sistemi

C vitamini, soğuk algınlığı ile mücadelede faydalı olabilecek tek besin değildir. Aslında, son araştırmalar, C vitamininin çoğumuzun düşündüğü kadar güçlü olmadığını ve çinkonun aslında virüsler ve bakterilerle savaşmada daha yararlı olabileceğini gösteriyor.

Çinko, sağlıklı bir bağışıklık sistemi için önemlidir. Vücudunuzdaki T lenfositleri aktive etmeye yardımcı olur. T hücreleri size iki şekilde yardımcı olur. Bağışıklık tepkilerini kontrol eder ve düzenlerler ve enfekte hücrelere saldırırlar. Ayrıca vücutta çinko eksikliği, çocuklarda ve yaşlılarda zatürre ve bazı enfeksiyon riskini artırabilir.

Yaraların iyileşmesi

Çinko, cildinizin bütünlüğünü korumaya ve yara iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur. Cildin onarımı ve yeniden büyümesi için gerekli olan bağ dokusu olan kolajen üretiminde önemli bir rol oynar. Oksidatif hasar arttığında, vücudunuz doku yaralanmalarını iyileştirmekte zorlanabilir. Bu temel mineral, oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olan bir antioksidan mikro besindir. Ayrıca, iltihaplanmanın azaltılmasına ve yaranın yeniden yüzeye çıkmasına yardımcı olur, böylece çürük iyileşir ve örtülür.

Diyabet

Çinkonun insanlara yardımcı olabileceği en iyi şeylerden biri diyabetten kaçınmaktır. Bunun nedeni çinkonun, insülin dahil vücudumuzdaki hormonların çoğunun düzenlenmesi ve üretimi için önemli olmasıdır.

İnsülin, kan şekerinin yönetiminden başlıca sorumlu olan hormondur. İnsülinlerine duyarsız olan veya yeterince üretmeyen kişilerin kan şekerini kontrol etme olasılığı daha düşüktür. Bu, kan şekerinin yükselmesine ve sonunda diyabetin gelişmesine yol açabilir. Yeterince çinko tüketmenizi sağlayarak şeker hastalığına yakalanma olasılığını düşürebilirsiniz.

İshal

Çinko eksikliği, bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olabilir ve bu nedenle vücut ishale neden olan enfeksiyonlarla savaşamaz. Pek çok çalışma, gelişmekte olan ülkelerde akut ishali yüksek çocuk ölüm oranları ile ilişkilendirmektedir. American Journal of Clinical Nutrition'da yayınlanan bir araştırma, çinko desteğinin yetersiz beslenen çocuklarda ishalin şiddetini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Nezle, soğuk algınlığı

Michigan Eyalet Üniversitesi'nden araştırmacılar, vücuttaki bağışıklık sistemi ve çinko seviyeleri arasında bir bağlantı olduğunu gösterdi.

Özellikle ağızdan alınan formdaki çinko takviyeleri, soğuk algınlığı ve diğer hafif hastalıkların şiddetini ve süresini azaltmaya yardımcı olur. Bu mineral, soğuk algınlığı veya diğer enfeksiyonlar sırasında vücudu ağırlaştıran proinflamatuar sitokinlerin sayısını azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, beyaz kan hücresi aktivitesini uyarma yeteneği, onu soğuk algınlığı ve enfeksiyonları azaltmak için ideal hale getirir.

Missouri Üniversitesi'nden Dr. Lili He, Microbiological Research'te yayınlanan bir araştırmada, pnömoni ve konjonktiviti içeren bulaşıcı bozukluklara ve mantar enfeksiyonlarına karşı korunmaya yardımcı olduğunu söylüyor.

Devamı

Çinko: En iyi kaynakları neler ve gün içinde ne kadar çinko tüketmeliyim?

Beslenme alışkanlıklarımız içinde yer alan gıdalara baktığımızda, en önemli çinko kaynağının karasal kökenli etler olduğunu düşünsek de, deniz ürünleri de çinko yönünden oldukça değerli ürünlerdir. Porsiyon başına en fazla çinko içeren deniz ürünü istiridyedir.

Diğer çinko kaynağı yiyeceklere baktığımızda ise karşımıza, fasülye, fındık gibi yumru ve tohumlar gelirken bunları kepekli tahıllar, süt ürünleri ve ıstakoz ile yengeç gibi diğer deniz ürünleri gelir. 

Hayvansal kaynaklı gıdaların çoğunun yüksek düzeyde çinko içermesinin nedeni, baklagillerin, tahılların ve tam tahılların fitat içermesidir. Bu bileşikler çinkoyu bağlar ve vücudunuzdaki emilimini engeller. Bir vejeteryan, vegan veya hayvansal ürünleri tüketemeyeceğiniz herhangi bir beslenme alışkanlığınız varsa,  çinko takviyelerini almak faydalı bir seçenek olabilir.

Hamilelik ve emzirme döneminde kadınların fazladan çinkoya ihtiyacı olabilir. Öteki taraftan, hem erkekler hem de kadınlar için, çinkonun tolere edilebilir üst sınırı 40 miligramdır.,

Hangi yiyecekte ne kadar çinko var?

• Çiğ istiridye, 85 gram,: 14,1 miligram
• Sığır eti, yağsız kızartması, 85 gram: 7.0 miligram
• Pişmiş fasulye, konserve, yarım  fincan: 6,9 miligram
• Alaska kral yengeci, 85 gram: 6,5 miligram
• Yağsız kıyma, 85 gram: 5,3 miligram
• Pişmiş ıstakoz, 85 gram: 3,4 miligram
• Yarım fincan pişmiş yabani pirinç: 2.2 miligram
• Bir su bardağı pişmiş yeşil bezelye: 1,2 miligram
• Sade yoğurt, 85 gram: 1.3 miligram
• Ceviz, 85 gram: 1.3 miligram
• Kuru, kavrulmuş yer fıstığı, 85 gram: 0,9 miligram
  

Çinkoyu nereden almalıyım?

Belirli besin maddelerini ek formda izole etmenin, bütün bir yiyecekten besini tüketmekle aynı sağlık yararlarını sağlamayacağı defalarca kanıtlanmıştır. Öncelikle günlük çinko ihtiyacınızı gıdalardan elde etmeye odaklanın, ardından gerekirse takviyeleri yedek olarak kullanın.


Günlük ne kadar çinko tüketmeliyim?

Şu anda, Amerika Birleşik Devletleri'nde çinko için önerilen günlük tüketim miktarı, kadınlar için günde 8 miligram ve erkekler için günde 11 miligram'dır.

Devamı

Çinko: bağışıklık sistemi ve vücut metabolizmasının vazgeçilmez yapı taşı

Vücudunuzun eser miktarda da olsa ihtiyaç duyduğu temel bir metal olan çinko (Zn) başta sağlıklı bir bağışıklık sistemi ve protein sentezi için çok önemlidir. Çinko ayrıca,büyüme ve gelişme için de mutlaka dışarıdan alınması gereken önemli bir maddedir. İnsan vücudu çinko üretemez ve fazla miktarlarda çinkoyu da  depolayamaz, bu da onu günlük beslenmenin içinde önemli kılar.

Çinko’nun önemi nedir?

Çinko, protein sentezinde, hücre sinyalizasyonunda / nörotransmisyonunda hayati bir rol oynar ve insan vücudunun bağışıklık sistemindeki hücre üretimini düzenlemeye yardımcı olur. Tat ve koku gibi önemli iki duyu için de önemlidir. İnsan vücudunda çinkonun normal çalışması için gerekli olan 300'den fazla farklı enzim vardır ve araştırmacılar, yaklaşık 100.000 proteinin 3.000 tanesinin bu hayati minerale sahip olduğuna inanıyor.

Normal bir insanın vücudunda herhangi bir zamanda iki ila üç gram çinko vardır. Bu çinko çeşitli metabolik işlemlerde kullanılır ve normalde, boşaltım ve idrar kanallarından atılır, Sık kullanıldığı ve fazlası vücutta tutulamadığı için sık sık yerine yenisinin konulması gerekir. Eğer vücudunuzda yeteri kadar çinko yoksa, bazı yoksunluk belirtileri ortaya çıkar.

Çinko’nun vücuttaki işlevi nedir?

Çinko, vücudun neredeyse tüm hücrelerinde bulunur. Buada 30 - 100 trilyon kadar hücreden bahsediyoruz.  Magnezyum ve B vitaminleri gibi yardımcı besinlerle birlikte, sağlıklı hücre bölünmesi ve, yeni hücrelerin oluşumu için gereklidir. Ayrıca, hassas hücresel bileşenlere zarar vermeden önce oldukça reaktif, serbest radikalleri emen güçlü antioksidan enzim SOD yani bakır / çinko süperoksit dismutazin’in düzgün çalışması için gerekli olan önemli bir antioksidan mineraldir. Bu yaşlanmayı geciktirici enzimin düzgün çalışması için yeterli seviyelerde hem bakır hem de çinkoya ihtiyacı vardır. Her iki elementin de eksikliği bu önemli, koruyucu enzim sisteminin işlevini bozar.

Çinko eksikliğinin belirtileri nelerdir?

Çinko eksikliği; büyüme geriliği, düşük tansiyon, iştahsızlık, zayıf bağışıklık ve ishal gibi birçok semptomla karakterizedir. Ayrıca kemik büyümesinin gecikmesine, tat ve koku kaybına, soluk cilde, yorgunluğa ve erkeklerde sertleşme sorunlarının görülmesine neden olabilir. Çinko eksikliğinin ayrıca depresyon, kardiyovasküler hastalıklar, diabetes mellitus, Alzheimer hastalığı ve Wilson hastalığı ile sonuçlandığı gösterilmiştir. Bu semptomların çoğu, diğer altta yatan sağlık koşulları nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu nedenle, bir uzmana danışmanız ve çinko eksikliği olup olmadığını doğrulamak için tıbbi muayeneye gitmeniz önemlidir.

Çinko eksikliği daha çok kimlerde görülür?

• Gastrointestinal rahatsızlıkları olan kişiler.
• Hamile veya emziren kadınlar.
• Yalnızca anne sütüyle beslenen daha büyük bebekler.
• Vejetaryenler ve veganlar.
• Orak hücre hastalığı olan kişiler.
• Alkol bağımlılığından muzdarip olanlar.

Devamı