balık yemi etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
balık yemi etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Su ürünleri yetiştiriciliğinde yem giderleri ve yem tutma maliyeti yetiştirme operasyonunun önemli bir gider kalemini oluşturuyor. Yetiştiriciliği yapılan türlerin her gün besin değeri yönünden yüksek maddeleri içeren yemlerle beslenmesi zorunlu ve yem giderleri neredeyse stabil. İşletmelerin yem firmalarına bağımlığı ise üretim maliyetini dalgalandıran başlıca etmenlerden. Peki, ihtiyaç duyduğunuz su ürünleri yemlerini kendi üretim tesisiniz içinde üretmeye ne dersiniz?

Balık yemlerinin hazırlaması, aslında zor ve zahmetli bir işmiş gibi görünse de aslında iş göründüğü kadar zor değil, hatta eğlenceli bile sayılabilir.

Afrika kıtasının ortasında, Victoria Gölü’nün kıyısındaki Uganda’nın göle yakın kasaba / şehirlerinden birisi olan Mukono’lu balıkçılar öncelikli olarak tatlı su balıkçılığı ve sağlıklı balıkları elde edebilmeleri için döllenme konusunda eğitildiler. Mukono’lu balıkçılar için su ürünleri yetiştiriciliği eğitiminin belki de en heyecan verici kısmı, yetiştiriciliğini yaptıkları su ürünleri için nasıl besin hazırlayacaklarını öğrendikleri dersler oldu.

Nairobi’deki Endonezya temsilciliğinin öncülüğünde Endonezyalı yatırımcılar ve ülkedeki kalıcı Birleşmiş Milletler temsilcileri, Kigombiya’daki Mukono İslam Enstitüsünde yerel balıkçılara balık yemleri konusunda eğitim verdi. Verilen bu eğitimin amacı aslında oldukça basit; ülke şartlarına göre yüksek kaçan balık yemi fiyatlarının karşısında su ürünleri üretimi yapan çiftçilerin giderlerini kısarak yetiştiricilikten elde ettikleri karı arttırmak.

Su ürünleri için yem üretme aşaması, çiftçilere daha önce verilen havuz yapım teknikleri ve balıkların oraya nasıl ve hangi şekilde konacağı konusunda kapsamlı bir eğitimin verilmesinin ardından verildi.

Aslında küçük - orta ölçekli su ürünleri üreticiliğinde kullanılabilecek ve balıkların ihtiyaç duyduğu maddeleri sağlayan yemlerin içeriğinde çok fazla şey yok ve gerekli olan bir kaç malzeme de etraftaki hammaddelerden kolaylıkla elde edilebiliyor. Örneğin dört ölçek un, üç ölçek balık unu - yada yerine geçebilecek diğer hammadde, bir ölçü nişasta ve biraz yağ ile bahçeden toplanan solmaya başlayan sebzelerle bir miktar mineral katkısı basit bir su ürünleri yemini hazırlamak için yeterli malzemeler. Çok pahalı olmayan ve etrafımızdan kolaylıkla elde edebileceğimiz bu malzemelerin toplam maliyeti muhtemelen satın alınan yemlere oranla daha düşük.

Bütün bu malzemeleri kullanarak su ürünleri için yem hazırlamak gözünüzde canlandırdığınız kadar karmaşık ve meşakkatli değil. Öncelikli olarak iki kuru malzemeyi büyük ve sağlam bir tahta kaşıkla derin bir kapta karıştırmakla başlayın ve geriye kalan malzemelerinizi teker teker hem karıştırın hem de karışımın içine eklemeye devam edin.

Kuru malzemelerinizi karıştırdıktan sonra yaş malzemelerinizi de eklemeye başlayın. Özellikle tatlı meyveleri ve sebzeleri kullanırsanız aynı zamanda beslediğiniz balıkların yeminizi daha iştahla tüketmesini sağlarsınız. Ardından yeteri kadar suyu ve yağı da yeminize ekleyerek tüm karışımın hamur olmasını sağlayın.



Pelet hazırlamak sandığınızdan daha kolay.
Kıvamlı hamurunuzdan uygun büyüklüklerde parçalar kopararak avuç içinizin içinde yuvarlayın. Ardından bu parçaları bir makarna süzgecinin üzerinde bastırarak hamurun gözeneklerden geçmesini sağlayın. Oluşan peletleri güneş ışığında 1 gün kadar kurutun ve ardından güneş görmeyen serin bir yerde saklayın. Unutmayın, yemin içinde herhangi bir koruyucu katkı maddesi olmadığı için hazırladığınız yemleri mümkün olan en kısa sürede tüketin.

Bu arada, eğer çevrenizde varsa yeminizin içine balık unu yerine salyangoz yada soluncan eti de ekleyebilirsiniz.

Dailymonitor.co.ug’daki bir yazıdan yola çıkılarak Türkçe’ye adapte edilmiştir.

Özellikle küçük ve orta ölçekli su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmeler, yem konusunda kendini dışa bağımlılıktan kurtarmak konusunda daha büyük avantaja sahip. Ellerinde var olan imkanları kullanarak ve çevreden elde edebilerek kullanabildikleri maliyetsiz protein kaynakları ile maliyetlerini daha da düşürmek konusunda yeterli fırsatları var.

Su ürünleri mühendislerinin ana çalışma alanlarından birisi olan yem üretimi ve yem teknolojisi alanları artık daha da önem kazanıyor. Uygun yem içeriklerini doğru şekilde ve karıştırarak besiciliği yapılan su ürünlerine veren mühendisler, su ürünleri sektörünün beslenme alanında da stratejik bir noktada görev yapıyor.


Karadeniz’de en çok avlanan türlerin başında gelen Hamsi’nin Latince ismi, balığı yanına koyduğunuzda kendisinden daha uzun bir biçime sahip: Engraulis encrasicolus.

İğ biçimli bir vücut şekline sahip olan Hamsi’nin tüm vücudu pullarla kaplıdır ve suyun içinde yüzeye yakın yerlerde yüzmesine bağlı olarak zeytin renginden açık yeşile kadar pek çok tonu yansıtır. Sürüler halinde dolaşır ve göçebedir; bunun yanında özellikle kış mevsiminde soğuk denizlerde dolaşarak bünyesinde biriktirdiği balık yağı besin değeri bakımından oldukça zengindir.

Özellikle Karadeniz kıyılarına konuşlanmış olan ve balık yemlerinin hammaddelerini oluşturan balık unu fabrikalarının başlıca hammaddesini hamsi oluşturur. Engraulidae familyasını sardalyeler ile paylaşan hamsi balıkları, Türkiye’nin en çok Karadeniz kıyılarında ve daha sonrada Marmara’nın kuzey kesimlerinde çevirme ağlar kullanılarak fazlaca avlanır. Bunun yanında boğazları geçecek kadar şanslı olanlarına Çanakkale ve Ayvalık bölgesi ile Yunanistan ve Saros Körfezi kıyılarında da görülür.

Hamsi sürüleri, kışın soğuyan denizlerde beslenmek için Aralık sonundan Nisan başına kadar kıyılara yaklaşır. Hamsinin Karadeniz’de bollaşması ile seyrekleşmesi arasında, Kuzey Karadeniz’e dökülen akarsuların taşıdıkları nitrat tuzları ile yakın ilişki vardır. Zengin nitrat tuzları ile sayıca fazlalaşan bitkisel kökenli plankton (fitoplankton), zincirleme olarak hayvansal kökenli planktonun (zooplankton) de daha büyük canlıların bireysel sayısını arttırır; bu da hamsinin bollaşmasını sağlar. Bununla birlikte, kuzey batı Atlantik’ten balast suları ile taşınan bir zooplankton predatörünün (Mnemiopsis leidyi) hamsinin ve diğer orta su türlerinin (pelajik) üremesi ve yayılımı üzerinde etkili olduğu gözlemlenmiştir.

Gündüzleri 25-50 metre derinlikte beslenen balıklar, geceleri ise yüzeye yakın yerlerde kolayca avlanabilir. Hamsilerde üreme 1 yaşından itibaren olgunlaşmanın başlamasıyla başlar ve bir birey yaklaşık 40.000 yumurta döker. Ortalama yaşam ömürleri ise 3,5 ile 4 takvim yılı arasındadır.

Hamsi, Türkiye’de neredeyse her bölgede son tüketiciye ucuz ve bol şekilde ulaşabilen bir balık olmakla birlikte en çok Karadeniz bölgesinde tüketilir. Karadeniz’in yemek çeşitliliği arasında hamsinin yeri ayrıdır. Neredeyse tüm yemeklerin hamsili bir versiyonu mutlaka vardır.

Başta Karadeniz olmak üzere Türkiye’nin pek çok yerinde taze tüketilme alışkanlığı bulunan hamsi, genelde bol bulunduğundan kızartılarak yada buğulanarak tüketilen bir su ürünü olma özelliği gösteriyor. Bununla birlikte Türkiye dışına ithal edilen balıkların konserve, salamura, balık yağı ve unu olarak da gönderildiği bilinmektedir.