Bristol Üniversitesi'nden bilim insanları, balıkların en önemli organlarından birisi olan yanal çizgisinin araştırılmasından elde ettikleri veriyi kullanarak, karanlık ve bulanık sularda da görev yapması beklenen su altı robotlarının navigasyon yeteceğini geliştirecek çalışmaları sürdürüyorlar.
Yanal çizgi, hangi suda yaşıyor olursa olsun bütün balıklarda bulunan ve balıkların yaşadıklar çevreyle olan iletişimlerini ve etkileşimlerini yöneten bir algılama organıdır. Balığın, suyun içindeki akışı, basınç ve sıcaklık değişikliklerini ve hatta etrafta bir düşmanın var olup olmadığını anlamasına yardımcı olan önemli bir organdır. Balığın vücut formuna bağlı olarak şekli ve konumu değişmektedir. Örneğin bizim yazından tanıdığımız Çipura, Levrek ve Granyöz gibi balıklarda, balığın sağında ve solunda iki tane olmak üzere baştan kuyruğa uzanan belirli bir çizgi şeklindeyken, bazı türlerde tüm vücuda yayılmıştır. Deri altı kanallarda veya cilt yüzeyinde bulunan mekanoreseptörlerden (nöromastlar) oluşur.
Bristol'deki araştırmacılar ise, su altında çalışarak riskli alanlardaki insan aktivitesini azaltacak olan robotların navigasyon sistemlerini daha iyi bir hale getirmek için Afrika Çiklidi'nin yanal çizgisinin üzerine odaklanıyorlar.
Bristol Üniversitesi Mühendislik Matematiği Bölümü'nden baş yazar Elliott Scott şunları söyledi: Yan çizginin farklı alanlarının - kafadaki yan çizgiye karşı vücuttaki yan çizginin veya farklı tiplerin olup olmadığını bulmaya çalışıyorduk. Derinin üzerindekiler gibi yanal hat duyusal birimlerinin sayısı, altındakilere karşı, balığın çevresel basınç okumaları yoluyla çevresini nasıl algılayabildiği konusunda farklı roller oynar.
Bunu, doğal varyasyon oluşumuna izin veren hibrit balık kullanarak yeni bir şekilde yaptık.
Başın etrafındaki yanal çizgi sisteminin balıkların bir sürüde ne kadar iyi yüzebilecekleri üzerinde en önemli etkiye sahip olduğunu keşfettiler. Bu arada, derinin altında bulunan daha yanal çizgi duyu birimlerinin, nöromastların varlığı balıkların daha yakın yüzmesine neden olur. birlikte, ciltte daha fazla nöromast varlığı, balıkların birbirinden daha uzak yüzmesine neden olma eğiliminde.
Simülasyonda, araştırmacılar yanal çizgi çalışmasının arkasındaki mekanizmaların sadece gerçek balıklarda bulunan küçük ölçeklerde değil, aynı zamanda daha büyük ölçeklerde de nasıl uygulanabileceğini gösterebildiler. Bu, sualtı robotları için -özellikle maliyetin büyük bir faktör olduğu sürü robotları için- yeni tipte kolayca üretilebilen bir basınç sensörüne ilham verebilir.
Bu bulgular, yanal çizginin balıklardaki sığlaşma davranışını nasıl bilgilendirdiğinin daha iyi anlaşılmasını sağlarken, aynı zamanda karanlık veya bulanık ortamlarda gezinmek zorunda olan su altı robotlarında yararlı olabilecek yeni bir ucuz basınç sensörü tasarımına katkıda bulunuyor.
Ekip şimdi sensörü daha da geliştirmeyi ve bir robotun su altında gezinmesine ve etkinliğini göstermesine yardımcı olmak için robotik bir platforma entegre etmeyi planlıyor.
The Royal Society'deki makaleyi okumak için buraya tıklayın.
Kaynak: sciencedaily.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder