Bilim insanları, Kuzey Çin’deki kayalarda buldukları bir fosilinin, şimdiye kadar bulunan en eski yeşil bitki fosili olabileceğini keşfettiler. Bu, 1 milyar yıl önce deniz tabanının halı gibi kaplamış olan ve dünyadaki yaşamda ilkel bir devrimin parçası olan küçük deniz yosunu. Şimdiye dek bulunmuş olan en eski bitki fosilinin bir yeşil alge ait olması gerçekten çok önemli ve heyecan verici bir gelişme.
Proterocladus antiquus adı verilen alg konusunda bilgi veren araştırmacılar, algin bir pirinç tanesi büyüklüğünde olduğunu ve kök benzeri bir yapıyla deniz tabanına bağlanırken sığ suda gelişerek çok sayıda ince dalla eklemlendiğini söyledi.
Bir tür yeşil alg olan Proterocladus şimdi gözümüze oldukça küçük görünebilir ancak yaşadığı zamanın en büyük organizmalarından biriydi ve denizleri çoğunlukla bakteri ve diğer mikroplarla paylaşıyordu. Güneşten enerjiyi kimyasal enerjiye dönüştüren ve oksijen üreten fotosentez yaptı. Dolayısıyla suyun oksijenlenmesine katkı sağlayan ilkel yaşamlardan birisiydi.
Nature Ecology & Evolution dergisinde yayınlanan bir çalışmanın yazarı olan Virginia Tech paleobiyoloji post-doktora araştırmacısı Qing Tang, "Proterocladus antiquus bugün yaşayan tüm yeşil bitkilerin atalarının yakın akrabasıdır” dedi.
Dünya’nın biyosferinin yaşamını devam ettirmesi büyük ölçüde gıda ve oksijen bitkilerine bağlıdır. Geçmişte yaşamış olan yeşil alglerin bugün yaşayan torunları olduğu düşünülen ilk karasal bitkiler ise yaklaşık 450 milyon yıl önce ortaya çıktı.
Dünya üzerinde 2 milyar yıl önce basit bakteri benzeri hücrelerden mantar, bitki ve hayvanlara yayılan ökaryot adı verilen bir grubun ilk üyelerine evrimsel bir değişim oldu. İlk bitkiler tek hücreli organizmalardı. Proterocladus gibi çok hücreli bitkilere geçiş, eğrelti otlarından sekoyalara Venüs sinek tuzağına kadar dünyada yaşayan bitkilerin ayaklanmasına yol açan çok önemli bir gelişmeydi.
Proterocladus, bu zamana kadar bilinen en eski yeşil deniz yosunundan 200 milyon yıl daha yaşlı. Modern akrabalarından biri deniz marulu denilen bir çeşit yenilebilir deniz yosunu.
Yeni bulunan fosilde tanımlanan Proterocladus antiquus, en eski eksiksiz yeşil bitki fosilini temsil ediyor. Muhtemelen daha eski tek hücreli yeşil bitkilerin fosilleri hala tartışmaya açık.
Dünya üzerinde şu anda bitki kökenli canlıların sürdürdüğü fotosentez işinin ilk uygulayıcıları doğrudan bitkiler değildi. Görünüşe göre, fotosentez hücresel aparatını siyanobakter adı verilen bir bakteri türünden alan bir ataları vardı.
Tüm yeşil bitkilerin bu atası iki büyük dal ortaya çıkardı; bunlardan biri bazı su bitkileri ve tüm kara bitkileri içerirken, diğeri, Proterocladus’un da ait olduğu grup sadece su bitkilerinden oluşur.
Virginia Tech’ten paleobiyolog ve çalışma ortak yazarı Shuhai Xiao, “Proterocladus antiquus, bugün yaşayan tüm yeşil bitkilerin evrimsel büyük, büyük büyükannesinin kız kardeşi” dedi.
theguardian.com‘daki yazıdan Türkçe’ye çevrilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder