Denizlerde, göllerde yada tatlı sularda hepimiz en az bir kere amatör avcılık yapmışızdır ve bu avcılık sırasında ise mutlaka bir sefer avcılık yaptığımız materyalimiz kopmuş, parçalanmıştır yada çeşitli sebeplerle kaybolmuştur…
İşte bu materyallerin suda başıboş kalmasıyla meydana gelen ilginç bir avlanma mekanizması, sudaki canlıların yaşamlarını tehlikeye atmayı sürdürüyor: Hayalet Avcılık.
Hayalet avcılık mekanizması temelinde şöyle işliyor; fonksiyonunu kaybeden yada kaybolan avcılık materyali kendi başlarına yada tutunacak bir yüzey bulup sabitlendiklerinde suyun içinde sanki aktif bir avcılık aracıymış gibi hareket etmeye başlıyor. Bu materyallere takılan balıklar, kabuklular, yumuşakçalar ve bazen de daha büyük köpek balıkları kısa süre içinde ölüp bozunarak lokasyonu diğer canlılar için çekici bir beslenme merkezi haline getiriyor. Bu büyük bir siklus haline dönüşebilir ve materyalin büyüklüğüne bağlı olarak popülasyonlara ciddi zararlar verebilir.
Bu yöntem ile kaybolan avlanma materyalleri, avcılığının yapılması hedeflenen su ürünlerinden farklı türler için de ciddi birer tehlike arz etmektedir. Suyun içinde sürüklenen yada bir yerlere takılarak sabitlenen ağlar, kaplumbağalar, foklar, penguenler, yunuslar, köpek balıkları ve hatta deniz kuşları için de hayati önem teşkil ediyor. Bu materyaller yüzüden her yıl binlerce deniz memelisi ve deniz kuşu hedef dışı av olarak telef oluyor.
Hayalet avcılık yapan materyaller temel olarak iki kategoriye ayrılabilir; bunlar aktif ve pasif avlanma araçlarıdır. Pasif araçlar ağlar ve kafesler olarak tanımlanır. Kayboldukları yada terk edildikleri andan itibaren avlanma için hedeflendikleri canlıları avlamaya devam ederler. Bir süre sonra içleri dolmaya başlar, suyun içindeki çökeltiler üstlerine birikir ve yapışarak yaşayan canlılar gözenekleri kapatmaya başlar. Materyalin cinsine, hammaddesine ve büyüklüğüne göre belirli bir süre sonra avcılıkları duru. Aktif avlanma araçları ise paraketalar, troller ve gırgırlar olarak listelenebilir. Genelde sağlam, suya ve su altı şartlarına dayanıklı olarak imal edilen bu sentetik araçların bozulması ve işlevini yitirmesi, pasif araçlara göre daha uzun sürmektedir. Bu süre, avcılık materyalinin cinsine göre bir kaç haftadan 50 yıla kadar değişen bir dağılım gösteriyor. Bununla birlikte, düz bir zeminde değil de kayalıklara takılarak suyun içinde dikey olarak da süzülen araçların hayalet avcılık kabiliyetlerinin daha fazla olduğu araştırmalar sonucunda ortaya konuyor.
Av araçlarının kaybolarak hayalet avcılık yapmaya başlamalarının sebepleri arasında ise balıkçılar arasındaki rekabet, ağları üretirken meydana gelen tasarım hataları, eskiyen materyaller, deniz canlılarının ağlardaki avlara saldırması, materyallerin bağlantı mekanizmalarında meydana gelen aşınmalara bağlı kopmalar, balıkçı ve ticari gemilerin bilerek yada bilmeyerek ağları parçalaması, işaretleme yanlışları, hatalı yere av aracı bırakmak, dip yapısı ve denizel durumlar (fırtınalar ve akıntılar) sayılabilir.
Popülasyon içinden aktif olarak birey çekmenin ötesinde, hayalet avcılığın yapıldığı lokasyondaki fiziki, kimyasal ve çevresel koşulları değiştirdiği de bilinmektedir. Çürüyen deniz canlıları, bulundukları bölgenin başta oksijen olmak üzere gaz derişimini değiştirir. Oksijen azalırken karbodioksit ve sülfür miktarı artar. Bu da bölgedeki canlı çeşitliliğini ve sürekliliğini etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Bu sayede yeni oluşacak ve eskisinden oldukça farklı çevresel değerlere sahip ortama yerleşecek farklı türlere ait bireyler, bölgedeki doğal dengenin bozulmasına, ekolojik coğrafyanın değişmesini ve dengenin bozulmasına neden olacaktır. Örneğin, kritik bir su akışının olduğu kayanın arasına gerilen kopmuş bir ağın üzerine yapışacak olan kabuklu midyeler ve flamentli alglar, suyun oradan geçişini kısıtlayacağı gibi zaten kritik düzeydeki oksijeni de kendi çıkarları için kullanarak bölgenin oksjen yönünden darda kalmasına neden olacaktır.
Hayalet avcılığın önüne geçebilmek için alınması gereken bazı basit önlemler var. Bunların başında balıkçılıkla uğraşan kişilerin bilinçlendirilmesi (sorumlu avcılık eğitimi), eskiyen, bozulan yada işlev dışı kalan materyallerinin denize atmalarının engellenmesi geliyor. Ayrıca av araçlarının kolayca fark edilebilir şekilde tasarlanmasının sağlanması, çeşitli noktalarda kolayca çözünebilmelerinin ve işlevsizleşmelerinin sağlanması gerekiyor. Alternatif kaynaklı av araçları geliştirmek de bu süreçte önemli sayılabilen bir detay olarak sunulabilir. Ayrıca avlanma yapılacak olan yerlerin doğru seçilmesi, göç yolları üstünde kurulmaması ve predetasyonun az olacağı yerlerin seçilmesinde fayda var. Hayalet avcılığa neden olan ağ kopmalarının büyük bir bölümünün geceleri meydana geldiği göz önünde bulundurulursa, gece atılan materyallerin ışıklı şamandıralarla desteklenmesi de önemli bir önlem olarak görülebilir.
Hayalet Avcılığın dünya denizlerindeki canlılara olan etkisini çevresel ve ekonomik boyutlarda değerlendiren bir videoyu aşağıda izleyebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder